Publizitate sexistari begira

Publizitate sexistaren arrastoak egungo publizitatean ikus daitezkeen aztertuko dut. Horretarako, 15 iragarki aukeratu eta horien balorazioari ekingo diot. Spot guztiak www.anuncios.com webgunetik ateratakoak dira. Iragarkien tituluetan klik eginez gero, spota ikusteko aukera dago.

1. Carslberg 'Team Talk'
Iragarki honetan emakumeen presentzia hutsa da. Futbolarekin harremana duen produktu gisa aurkezten da Carlsberg garagardoa eta spotan isaltzen den bezela, futbol mundua, mundu matxista jarraitzen du izaten. Bai jokalariak, bai entrenatzailea eta baita jarraitzaileak ere gizonezkoak dira. Gainera, 'eleven men, eleven english men' edo 'men of england it's time to join the immortals' bezalako esaldiak entzun daitezke iragarkian.

2. Footlocker 'Passion for trainers'
Footlockerren spot berri honek ez du inor aiherga utziko. Egitan, umorea da elementu nagusiena eta emakumearen papera gizonezkoaren gainetik agertzen da. Beraz, Emakunderen irizpideetatik abiatuta sexismorik ez dagoela esan genezake, baina aldrebes izango balitz eta emakumea menpekotzat agertuko balitz? Kasu honetan sexismoaren adierazpenik argiena izango litzatekela uste dut.

3. Nivea 'Está en ti. Siéntete 10'
Iragarki mota hauek ez dute inolako ezaugarri sexistarik adierazten. Emakumea da protagonista eta bere burua ondo ikusteko produktuak iragartzen dira. Baliteke gizonezko batek 'over ahotsa' egiteak sexismoaren ezaugarri izatea baina orokorrean ez dut uste sexista denik.

4. Apis 'Tomates únicos, sabor irresistible'
Spot honetan emakume bat etxeko andre gisa agertzen zaigu. Horrek ez du sexismorik adieratzen nire ustetan baina Emakunderen arabera, etxerako lanak emakumeak soilik gauzatzeak sexismoaren ezaugarri da. Hala ere, semeak elikatzea edozein gurasoen erantzukizuna da eta ez daukat argi etxerako lan moduan hartzen baduten ekintza hau.

5. Aquarius 'El camino de los encuentros'
Aquariusen kanpaina berri honetan ez dago sexismo arrastorik. Agertzen diren indibiduo guztiak gizonezkoak dira eta over ahotsa ere gizonezko batek egiten du. Dena den, istorio baten barruan gaude, hainbat balore sustatu nahi dituenak. Horregatik, emakumerik ez agertzea edo gizonezkoen ahotsak bakarrik entzun ahal izatea ez du zertan sexista izan beti.

6. McDonald's 'Proud Papa'
Iragarkiaren tituluak ikustarazten digun ez bezela, ez dago sexistatzat hartu dezakegun ezaugarririk. Agertzen diren pertsonaiak garrantzi berdina dute, bai gizonezkoak bai emakumezkoak.

7. Axe 'Sofaurus'
Axe markak iragarki polemikoak egiteari ekin dio aspaldi honetan. Anuntzio honek ere ildo hori jarraitzen du eta emakumea gizonezkoen menpekotzat agertzen dira. Objektu sexualak izango balira bezela ikus ditzakegu nahiz eta spotaren amaieran bakarrik irten. Oraingo kanpainan ere, Axek egiten duen publizitatea sexista da Emakunderen jarraibide asko betetzen dituelako.

8. Mahou 'Tenemos'
Futbolarekin harreman zuzena duen spot baten aurrean gauden arren, ez dago sexismoaren arrasto handirik. Over ahotsa gizonezkoa da baina irudietan emakumezkoak agertzen dira futbol jarraitzaile gisa. Egia da ere bakarrik Atletico de Madrideko jokalari gizonezkoak aipatzen dituela baina taldearen historian nagusi izan ziren izarrak dira eta badakigu lehen (eta oraindik ere) emakumeek zaila zutela futbolera jokatzeko eta mutilek lortu zuten ospea irabazteko. Beraz, faktore guztiak kontuan hartuta esan dezaket ez dela spot sexista.

9. Lipton 'Lalo'
Spot honetan gizonezkoen nagusitasuna nabarmena da. Musikaren sortzailea eta bandan aritzen diren gehienak genero honetakoak baitira. Emakume gutxi ikus daitezke baina Emakunderen irizpideak hartzen baditugu kontuan ez-sexista den kanpaina bat dela esan behar da.

10. La Casera 'Pedazo invento La Casera'
Post-testarako erabili nuen kanpainan badaude sexismoaren aztarna batzuk. Atso bat ikus dezakegu erratza pasatzen, beste bat erosketak egiten etabar. Alde horretik sexista dela esan dezakegu estereotipoen erabilpen argia dagoelako. Beste alde batetik, ordea, gainontzeko emakumeen zereginak ez dute etxearekin harreman zuzenik. Hortaz, arrastoak egon badaude eta parodia kutsuak ere sexista izatera laguntzen du.

11. Panrico 'Cara/culo'
Normalean emakumeak agertzen diren spota dugu Panricoren azken anuntzioa. Gizonezko bat azalpenak emateaz aparte, over ahotsa emakume bati dagokiola aipatu beharra dago. Emakunderen jarraibide bat ere ez da betetzen, hau da, ez da iragarki sexista.

12. Iberostar 'Deseos'
Iragarkia eta honen garapena normala da azken eszenararte. Bertan, bi emakume agertzen dira hondartzan eta esan dezaket, emakumeen gorputzen atalak ikus ditzakegula (gain-gainetik) iragartzen den produktuarekin harreman zuzenik ez dituzten arren. Hala ere, spotak istorio labur bat kontatzen digu eta nire ustez, ez dago zertan sexista kontsideratu.

13. Donuts 'Empieza el día con una sonrisa'
Spot honek ez du sexismo arrastorik inondik inora. Genero biko indibiduoak agertzen dira, estereotiporik gabe eta gainera, over ahotsa emakume batena da.

14. Celta 'Los celtunis'
Celtaren spot honetan ez dut uste sexismorik dagoenik. Baliteke emakumezko bat etxerako erosketak egiten agertzeak Emakunderen irizpideen bat betetzea. Baina, ondo ikusiz gero supermerkatuan genero bietako pertsonak daudela ikus dezakegu nahiz eta emakumezkoa protagonista izan. Hau denaz gain, emakume baten over ahotsa entzun dezakegu.

15. Gallina Blanca 'Mercado'
Gallina Blancako bi iragarkietan sexismoaren arrastoak daude. Aurreko adibidean ikusi ez dugun bezela, supermerkatuan agertzen direnak emakumeak dira. Etxerako lanekin harremetan jartzen du emakumea eta gainera, lehenengo spotan entzuten den esaldia oso adierazgarria dela uste dut: '¡Mamá, la del sofrito!', janaria prestatzea gizonezkoen zeregina izango ez balitz bezela.

Publizitatearen mugak

Fernando Trías de Besek El País egunkarian idatzitako 'Los límites de la publicidad' artikulua irakurri ondoren, honako galdera hauei erantzungo diet.

1) Zergatik da kaltegarria iragarki bati egindako salaketa, salaketa horrek funtsik ez duenean ere?
Enpresentzat oso kaltegarri bilakatu daitezke kontsumitzaile elkarteek egiten dituzten salaketak. Nahiz eta funtsik ez izan, enpresen interesen aurka doa salaketa hori eta publizitatea egiteari utzi behar diote. Egungo komunikaziorako ezinbesteko bihurtu da publizitatea eta enpresek horri buruz badakite.

Salaketak jartzen direnetik sententzia irteten den arte denbora oso luze bat igarotzen da eta enpresek denbora tarte horretan galdu ditzakeen diru kopurura izugarrizkoa izan daiteke. Beraz, nahiago dute askotan eragin baxuagoa izatea euren kanpainekin, salatuak izatearen arriskua dela eta.

2) Publizitatean murrizten dena, beste edukietan onartuta dago, sexua eta biolentzia kasu. Zer dela eta diskriminazio hau? Orokorrean, zergatik da legea zorrotzago publizitatearekin?
Benetan bitxia da honen inguruan gertatzen dena. Autoreak behin eta berriz errepikatzen duen moduan 'El debate está servido'. Ezin da ulertu publizitate kanpaina bat (medioetan agertzeko orduan ordaintzen duena) denuntziatua izatea, zineman ikus dezakegun edozein pelikulak (etekinak ateratzen dituena) baino askoz ere leunagoa den irudi zehatz bat emateagatik. Publizitatearen kontrako organoak ere oso onean dakite jolasten horrekin eta baita kasu horiek nola irabazi ere.

Publizitatearekin eta medioekin hartzen diren erabakiak guztiz diferenteak dira. Spotetan ikus dezakeguna larria ez den arren salaketak jasotzearen arriskua du; telebistan arratsaldeko bostetan ikus dezakegun biolentzia egoera bat, ordea, ez du, segur aski, erreklamazio bat jasoko.

3) Egileak dioenez, iragartzea debekatuta dagoen hori saldu daiteke. Nola ulertzen duzu paradoxa hau?
Paradoxa hau ulertzea nahiko erraza da. Argi dago, interesak direla medio, era baten edo bestean jokatzen dugula. Eta kasu hau ez da desberdina izango, noski.

Denoi interesatzen zaigu neurri txiki edo handiago baten, besteek gure buruari buruz duten iritzia. Eta Administrazioak, Estautak eta gizartean erantzukizuna duten erakundeak ere irudi garbia mantendu behar dute. Hau dela eta, osasunarentzako kaltegarriak diren gauzak (tabakoa eta alkohola batez ere) ez iragartzea komeni zaie. Aitzitik, tabako enpresak zergak ordaintzen dizkie erakunde hauei eta ekonomiaren igoera sustazen du. Honekin batera, aipatu nahi nuke betikoak irteten direla irabazten ia pelikula guztietan.

4) Zeintzuk dira auto-erregulazioaren abantailak iragarleentzat?
Auto-erregulaziorako, Autocontrol izeneko erakundea sortu zen. Agentziak, medioak, eta iragarleak hartzen dute parte eta modu honetan, kanpainek sor ditzakeen arazoei aurre egiteko balio du, jendeak ikusi baino lehen. Auto-erregulaziorako neurririk egokiena da, barrutik bertatik ikusten dituztelako publizitatearen alde txarrak. Gainera, isunak izatearen probabilitateak murritzagoak dira, noski.

5) Publizitatearen profesioanala (izango) zarenez gero, non kokatzen duzu zeure burua? Protekzionismo osoaren muturrean (publizitate guztia estatuak erregulatuta) edo askatasun osoaren muturrean? Aldatuko zenuke iritziz hiritar sinplearen ikus-puntuan jarrita?
Nire ustez, publizitatea interpretatzeko aukera asko daude. Argi dago gauzak batzuk onartezinak direla baina ez dugu ahaztu behar fikzioa dela. Gizakion eskubideen aurka ez doan bitartean, askatasun osoa itxi beharko genioke publizitateari. Mugak non dauden jakitea ez da batere erraza, baina, nire ustetan, heldu gara puntu batera non dena txarto ikusten den eta kritikak eta salaketak egiten diren zentzurik gabe.

Ezinezkoa da denon gustura egitea kanpaina bat eta are gehiago, saldu nahi bada eta originalak izan nahi badugu. Ni, publizitatearen profesional baten buruan kokatuko banintz, zentsuraren aurka arituko nintzateke eta guztion iritziak errespetatuko nituzke nahiz eta nire pentsaera berdinekoak ez izan. Horregatik, hiritar sinple batek berdina egin beharko duela pentsatzen dut eta protekzionismoa beste zereginetarako uztea gomendatuko nioke.

Publizitatea: entretenimendua edo salmenta tresna?

Alberto Sanz Galíren 'La publicidad vende menos pero entretiene más' irakurri ondoren, honako galderak erantzutera noa.

1. Zeintzuk dira asetze publizitarioaren ondorioak hartzailearengan publizitate eraginkortasunari dagokionez?
Argi dago, gero eta gehiago direla egunero jasotzen ditugun inpkatu publizitarioak. Askotan, inpaktu horiei arretarik ez jartzea gertatzen da eta enpresek inbertitutako diru hori galtzen da. Dena den, asetze puntura heltzea ez da hain erraza nahiz eta inpaktu asko jaso. Hasteko, ikusitako kanpainak gure atentzioa deitu behar du. Behin hori lortuta kontsumitzailearen jarrera positiboa gauzatuko da. Jarrera horrek produktua kontsumitzera bultzatuko du eta era berean, markak hainbeste desiratutako eraginkortasuna lortu ahal izango du.

Hala ere, kontuan hartu behar da ere asetze horren mugak. Jarrera positiboa oso negatiboa bilakatu daiteke eta ondorioak erabat txarrak izango dira bai eraginkortasunaren aldetik baita ekonomikoki ere.

2. Zergatik ez da betetzen eduki publizitarioak mugatzen duen legeria? Nork ateratzen ditue etekinak egoera horretatik?
Sanz Galík testuan islatzen duen moduan telebistako kateei ez zaie komeni saturazio publizitarioaren inguruko legeria errespetatzea. Denok dakigu publizitatea dela kateen irabazi-iturririk nagusiena eta hori galdu ezkero nahiko zaila izango zutela etekin maila hori mantentzeko. 1988an sortu ziren Ley General de Publicidad eta Ley de Televisiones Privadas legeek emisio guztiaren %10a gehienez publizitateari dagokiola esaten dute. Esan beharrik ez dago kateek ez dutela errespetatzen eta horren arrazoi nagusia isunen diru kopurua da, oso baxua dena. Are gehiago, ia kasu guztietan isunak ez dira bideratzen eta kateentzat mehatxu dena opari bilakatzen da.

Honi aurre egin beharko lukeen organoa Zientzia eta Teknologi Ministerioa da. Oso gutxitan jarduten dute, kasuak larriak direnean bakarrik, antza. Datu bezela, aipatu nahi nuke Espainia publizitate saturazio indizerik altuena duen Europako hirugarren herrialdea dela. Horrela jarraitu ezkero, Portugal eta Alemania (saturazio liderrak Europa mailan) atzean utziko ditugun susmoa dut.

3. Iragarki “nabarmenak” egiteko ahalegina egiten denean ze nolako eragina du horrek mezuarengan?
Egungo publizitatean, markaren notorietatea handitzeko, modan jarri da istorio baten bidez azaltzea iragarkia. Berdin du istoria hori ulergarria edo ulergaitza den eta askotan abstrakto izatea eta mezua era argian ez ematea garrantzitsua da. Modu horretan, hartzailea burua jango du eta spot horrek zer esan nahi duenari bueltak emango dio.

Hortaz, gehiago saltzea edo markaren izena ezagutaraztea ez dira izango publizitatea egiteko helburu nagusienak enpresa eta agentzia batzuen arabera.

4. Publizitateak gehiago entretenitu baino gutxiago saltzen omen du. Ez du ideia honek zalantzan jartzen publizitate jardunean sormenari ematen zaion garrantzia?
Argi dago kanpaina bat eraginkorra eta arrakastatsua izateko hainbat elementu hartu behar direla kontuan. Kreatibitatea horietako bat da baina ez ditu emaitza onik ziurtatzen. Sormena oso garrantzitsua da, hartzaileak ikusten dituen lehenengo gauzak originaltasuna eta spot baten estetika dira.

Orain arte ikusitakoa alde batera uzten duen spot bat ikusi nahi du jendeak, zeozer benetan erakargarri duena. Hau dela eta, testuaren autoreak ere aipatzen duen moduan, ez dugu saturazio publizitarioaren sentsaziorik. Beraz, kreatibo izateak badu bere garrantzia. Hala eta guztiz ere, sormenak ez du zertan eraginkorra izan. Baliteke spot original baten aurrean egotea baina markan ez fijatzea eta hortaz, iragartzen dena ez erostea.

Aipatutako guztia kontuan izanda esan dezaket kreatibotasuna oinarri finkoa dela jendearengan eragina izateko baina beti ez ditu ematen espero ditzakegun etekinak.

Iragarkien elementuak aztertuz

Klasean, www.anuncios.com webgunetik ateratako 10 spot ikusi ditugu. Behin aztertuta, bakoitzaren ezaugarriak idatzi behar izan ditugu, hala nola, produktua, emozionaltasuna/arrazionaltasuna, umorea, didaktika, musika, ospetsuen erabilera eta over ahotsa.

Spotak honako hauek dira:
- "Surfer" Toyota
- "Deseos" Iberostar
- "Nos dejaremos la piel" F.C. Barcelona
- "Paraiso" Mahou
- "Celtunis" Celta
- "Estas en casa" EITB
- "Lavadora" El Corte Inglés
- "Maletas" 11888
- "Emidio Tucci" El Corte Inglés
- "Tall Tree" Museo Guggenheim Bilbao

Hasteko, argumentu emozionalak eta arrazionalak erabiltzen diren aztertuko dut. Datuak nahiko esanguratsuak dira, hamar spot horietatik 7tan emozionaltasuna nagusitzen delako. 11888ko spotan bakarrik ikusi ditugu argumentu arrazional hutsak. Gainontzeko bietan ('Tall Tree' eta 'Lavadora' iragarkietan), ordea, argumentu mixtoak daudela ondorioztatu dugu, hau da, emozionalak eta arrazionalak diren elementuen arteko konbinaketa dago.

Iragarkietan, umorearen erabilera batzuetan arriskutsua suerta daiteke. Segun ze produktu ari garen iragartzen gure alde edo kontra bilakatu daiteke. Zerrendako spoten erdia baino gehiagotan, 6tan zehazki, umorea erabiltzen da. F.C. Barcelona, EITB, Emidio Tucci eta Museo Guggenheim Bilbaoko iragarkietan ez dago umorearen arrastorik.

Honekin batera, didaktikoak diren iragarkiak ez dira ugariak egungo publizitatean. Aztertutako hamarren artean bakarrik 11888koak du didaktikotasun hori, beste guztiek ez baitute behar euren produktuak iragartzeko.

Musika, iragarkietan erabiltzen den elementurik garrantzitsuena izan ohi da. Zerrendako guztietan erabiltzen da, bai fondoko musika baita jingle deritzogunak ere, 'Maletas'eko spotan gertatzen den bezela.

Gero eta gehiago dira iragarkiak egiteko pertsonaia ospetsuak erabiltzen duten enpresak. Fidagarritasuna eta era berean gertutasuna sortzen dute eta famatu hauek beharrezkoak ez diren arren garrantzia ematen diete spotei. Hala ere, klasean ikusitako hamar spotetatik lautan bakarrik ikusi ahal izan ditugu ospestu batzuk. Lau horietatik gainera, F.C. Barcelonako jokalariak eta EITBko izarrak euren burua dabilz iragartzen, beraz ez dugu ospetsu gisa sailkatuko. Beraz, Antonio Banderas (Iberostar) eta Paco Leon (11888) aktoreak dira irtetzen diren bakarrak.

Amaitzeko over ahotsa dugu. Ia guztietan erabiltzen dela ikusi dugu, 11888ko 'Maletas' eta El Corte Ingleseko 'Emidio Tucci' iragarkietan izan ezik. Dena den, azpimarratu beharra dago gizonezkoen ahotsa askoz erabiliagoa dela emakumezkoena baino 'Celtunis' iragarkian bakarrik entzun ahal izan duguna. Gizonezkoen ahotsa mota askotako spotetan agertzen da baina emakumezkoena, aldiz, bakarrik etxearekin eta etxeko lanekin zerikusia dutenetan soilik.

Post-testaren emaitzak (II)

La Caserako kanpaina berriari buruzko inkesta astebete zabalik egon ondoren, emaitzak aztertzeari ekingo diot.

Hasteko, esan beharra dago 46 pertsonek erantzun dutela inkestari (15 gizonezko eta 31 emakumezko). 46 horietatik, %91a 20 eta 24 urte bitartekoak dira eta gainontzeko %9a 14-19 edo 25-30 urteko gizabanakoak dira.

Lehenengo galdera, gaian apur bat kokatzeko, telebistaren kontsumoari buruzkoa da, spot publizitarioekin zerikusi handia duena. %65ak bi ordu edo gutxiago ikusten du telebista egunero, %28ak bi ordu baino gehiago eta bakarrik %4ak aitortzen du ez duela telebistarik ikusten. Datu hauetatik abiatuta, freskagarrien spotak gazteongan eragina duten ala ez jakin nahi izan dut. Inkestatuen %89ak edari mota hauen spot bat edo gehiago gogoratzen ditu eta zein marka iragartzen diren galdetzerakoan Coca Colaren nagusitasuna islatzen da. %77ak gogoratzen ditu freskagarri honen spotetako bat, Aquarius (%53) eta La Casera (%42) jarraian daudelarik.

'Pedazo invento La Casera' izena duen kanpaina berriaren irudi bat jarri dut 4. galderan eta spot hori ikusia duten galdetu dut. Erdiak (%50) baietz erantzun du eta beste erdiak (%50) ezetz, noski. Zein markari dagokion galderan %49ak La Caserakoa dela esan du. Aipatzekoa da %27ak Coca Colaren spot bat dela pentsatu dutela, beharbada erakutsitako irudi horretan agertzen den kartel zirriborrotsua zurigorria delako (Coca Colaren irudi korporatiboaren koloreak). Azpimarratzekoa da spotaren slogana zein den oso gutxik (%36) gogoratzen dutela eta emandako lau aukerak gutxienez batek klikatu duela.

La Caserako beste spotik ezagutzen duten ere jakin nahi izan dut eta hirutik batek bakarrik baiezkoa erantzun du. Horietako %60ari oraingo kanpaina aurrekoak baino gehiago gustatu zaiola esan duten bitartean, %22ak okerragoa dela uste du. Bestetik, spot berria eta aurreko spotak antzekoak direla %18ak erantzun du.

Amaitzeko, La Caseraren kontsumoa zer nolakoa den galdetu dut. %24ari bakarrik gustatzen zaio freskagarri hau eta %20ari guztiz ezezaguna zaio. Gainera, hamarretik zortzik ez dute inoiz kontsumitzen, eta bakarrik %6ak astean behin edo gehiagotan edaten du La Casera.

Inkesta honen emaitzekin atera daitekeen ondorio nagusia La Caseraren azkenengo kanpainak harrera ona izan duela gazteongan. Inkesta egin duten erdiak 'Pedazo invento La Casera'ko spota ikusi dute eta La Casera markari dagokiola ere %50ak erantzun du. Horrek ez du esan nahi ikusi duten guztiek marka ondo esan dutenik baina ez dago hurrun ere. Gainera, kanpainaren originaltasunak aurreko spotak zahar geratzea eragin du kanpaina berriak, hamarretik seik gogoko baitute kanpaina berria. Beste alde batetik, post-test honi esker ere, gazteok freskagarri hau ez dutela kontsumitzen argi geratu da. Nahiz eta %24ari gustatzen zaion, ia inork ez du kontsumitzen egunero ezta astean behin ere.

Bukatzeko, hona hemen post-testaren ariketa garatzeko erabili dudan kanpaina:

Post-test bat egiteko garaia (I)

Publizitate kanpaina baten eraginkortasuna neurtzeko erabiltzen den metodo bat 'post-test'a da. Inkesta honi esker, produktu edo spot batek izan duen arrakasta ikus dezakegu.

Gaurko ariketa, honekin du zerikusia eta hasteko, kanpaina baten aukeraketa egin dut. 'La Casera'k egun egin duen kanpaina oso bitxia iruditu zait, oso gutxitan ikusten dugulako mota honetako spotak. Niri pertsonalki asko gustatu zait eta 'La Casera'k inoiz egin duen kanpainarik originalena eta, era berean, onena iruditu zait.

Kanpainaren datuak:
- Agentzia: Grey Group
- Iragarlea: Orangina-Schweppes
- Produktua: Freskagarria
- Marka: La Casera
- Arloa: Edariak
- Bezeroaren kontaktua: Paloma Aguado Hernández eta Ana Alonso Bahlsen
- Zuzendaritza orokorra: José Antonio González Mediavilla eta Roberto Sánchez Simón
- Sormena: Javier García Monserrat, Jesús Martínez Aniceto eta Nacho Hernández
- Estrategia-plangintza: Ramón Ollé eta Víctor Gutiérrez de Tena
- Kontuak: Lucía Gómez Hortigüela eta Marta Bretón
- Garapen digitala: Alfonso Aznar eta Guillermo Castilla
- Ikus-entzunezko produkzioa: Carmen Orbe eta Juan Torres
- Produktora: Películas Pendelton
- Produktorea: Luis Manso
- Errealizadorea: Javier Fesser
- Arte zuzendaria: César Macarrón
- Argazki zuzendaria: Alex Catalán
- Postprodukzioa: Molinare
- Musika: Rafa Arnau
- Soinua: Filmigranas
- Medio-agentzia: Arena
- Pieza: Spot TV 90"
- Titulua: 'Pedazo invento La Casera'

Xede-taldea 14 urtetik gorako pertsonak izatea erabaki dut, alkoholdun edari bat denez gero, edonork kontsumitu dezakelako. Dena den, 'La Casera'k gazteetan zer nolako harrera duen jakin nahi dut (14 urtetik 30 urtera). Sexuak ez du garrantzia izango, bai emakumezkoak zein gizonezkoak erantzun ahal izango dute inkestari. www.encuestafacil.com web orrialdean inkesta sortu eta email bitartez hedatzea dut xede.

INKESTA
Mesedez, inkesta honi 10 minutu eskeintzea eskertuko nizuke. Zure datuak isilpekoak izango dira eta ikerketa honetarako bakarrik erabiliko dira.

1. Zenbat ordu ematen dituzu telebistaren aurrean egunero?
- Ez dut telebistarik ikusten
- Ordubete edo gutxiago
- Ordubete eta bi ordu artean
- Bi ordu eta hiru ordu artean
- Hiru ordu baino gehiago

2. Gaur egungo freskagarrien iragarkirik gogoratzen al duzu?
- Bai
- Ez

3. Spot horietan iragartzen diren zein markak gogoratzen dituzu?
- Coca-Cola
- Fanta
- Kas
- La Casera
- Pepsi
- Trina
- Aquarius
- Otro (Por favor especifique)

4. Ikusi al duzu spot hau?
- Bai
- Ez

5. Zein markari dagokio?
- Fanta
- Kas
- Aquarius
- Pepsi
- Coca Cola
- La Casera
- Trina
- Ez dakit

6. Gogoratzen al duzu 'La Casera'ko beste iragarkirik?
- Bai
- Ez

7. Beste spot horiekin alderatuta, oraingoa...
- Gehiago gustatu zait
- Gutxiago gustatu zait
- Antzekoa da
- Ez dut aurrekorik ikusi
- Ez dut aurrekorik gogoratzen
- Otro (Por favor especifique)

8. 'La Casera'ko spot berri honen slogana zein da?
- ¡Como mola La Casera!
- La Casera no hay más que una
- Pedazo invento La Casera
- La Casera, probablemente la mejor bebida del mundo
- Otro (Por favor especifique)

9. Gustatzen zaizu 'La Casera'?
- Bai
- Ez asko
- Ez
- Ez dut inoiz edan

10. Zein maiztasunarekin kontsumitzen duzu 'La Casera'?
- Egunero
- Astean 2-3 alditan
- Astean behin
- Hilean behin
- Ez dut kontsumitzen
- Otro (Por favor especifique)

11. Sexua

12. Adina

Inkesta amaitu da.
Eskerrik asko.

Eraginkortasuna saritzen

Eficacia Sariak bere izenak ikustarazten duen moduan, publizitate kanpainak duten eraginkortasuna saritzen dute. Kasu honetan, kanpainetan erabilitako elementu guztiak bigarren maila batera pasatzen dira. Originaltasuna edo kreatibitatea bezalako faktoreak lagungarriak dira saria irabazteko baina kanpainaren arrakasta da nagusi. 2008. urtean Caja Madrid 'Sentido y Sensibilidad' izeneko kanpainari esker, garaile suertatu zen. 2009. urtean, ordea, Ikea Sari Nagusiarekin egin zen 'Bienvenido a la República Independiente de tu Casa' kanpaina ospetsuaren eraginkortasunagatik.

Kreatibitate jaialdiak agentziek antolatzen dituzte eta beraz, agentziak dira irabazten irtetzen direnak. Publikoaren arreta deitzen dute eta promozioa eta ospea lortzeko intentzioarekin daudela sortuak dirudi. Jaialdi hauek agentziek antolatzen duten bitartean, Eficacia Sariak iragarleek beraiek dute erantzukizuna. Iragarleek kasu honetan zenbat eta gehiago inbertitu orduan eta gehiago irabazi beharko luketela suposatzen da. Dena den eta hurrengo parrafoan azalduko dudan bezela, dirua ez du zertan garrantzitsuena izan.

Eficacia Sarien 2009ko irabazleen zerrenda eta 2009ako iragarleen inbertsio rankinga alderatuz gero ezin da ondorio nagusirik atera. Gehien inbertitu zuten enpresa gehienek ez dute Eficacia Saririk lortu. Hala ere, Linea Directa enpresaren kasua dugu, 2009an publizitatean inbertitutakoa, 2008an inbertitutakoa baino gehiago dena eta urrezko Eficacia Saria saria irabazi duena. Gehien inbertitu duten 20 enpresak, urte batetik bestera, publizitatean gastatutako dirua murriztu dute erabat Unilever España eta Linea Directa izan ezik. Egia esateko deigarria izan bada, baina ezin da esan enpresek egiten duten inbertsioa Eficacia Sariren bat ziurtatzen duenik.

Hala ere, inbertsio ekonomikoak ez du asko esaten. Eficacia Sariak ere aurrekontu txikia duten kanpainak saritzen dute: 'Mahou 5 Estrellas' Sari Nagusia lortu du azken edizioan esparru horretan. Argi dago dirua eukiteak mesede egiten diola enpresei baina eraginkortasuna ez dago nahitaez diruarekin lotuta.

Esperimentua amaitu da

Facebook sare sozialean aste honetan zehar egindako ibilbidearen amaiera etorri da. Esperimentuak hainbat gauza interesgarri utzi digu eta ariketa honek eragindako ondorioak azaltzen saiatuko naiz.

Hasteko, profil bat sortu behar izan dut. Oso pausu erreza da, datuak sartzea besterik ez baita. Kasu honetan, Walter McArthur Stevens izeneko mutil amerikarra naiz, 21 urtekoa, Connecticuteko Unibertsitatean ikasten dagoena eta Greenwich High School izeneko eskolan igaro zuena haurtzaroa eta nerabezaroa.

Datu horiek sartu ahala honako leiho bat agertu zitzaidan hurrengoa esaten zuena: 'Agrega a todos tus amigos de Connecticut University'. Horri esker, teorian nire klasekideak ziren pertsonei eskatu nizkien lagun izateko. Laurogeina eskakizun egin nituen eta emaitza ez da izan espero nuena: 25 pertsonek onartu dute nire eskakizuna, 18 neska eta 7 mutil hain zuzen. Horren arrazoi nagusia baliteke izatea mutil 'eder' baten argazkia jartzea profileko argazki gisa. Askoz onarpen gutxiago espero nuen, nik behintzat pertsona hori nor den ez badut ezagutzen ez diodalako onartzen. Dena den, 25 'lagun' horietatik bakarrik bik galdetu didate ea ezagutzen garen, beste guztiei berdin diete ezaguna ala ezezaguna naizen.


Ariketa honek argi utzi dit zeharo erreza dela zureak ez diren datuak erabiltzea sare sozialetan. Enpresa batentzat erosoa izateaz aparte oso eskuragarri du kanpaina bat sare sozialen bitartez hedatzea. Profil bat sortzea eta jendea agregatzea ez dela batere zaila ikusi dugu. Gainera, eman nahi den mezua oso azkar hedatzen da eta sor daitekeen biraltasuna primeran datorkio iragarleari.

Beste alde batetik, ez dut uste interneteko sare sozialetan hedatzen den kanpaina batek horrekin nahiko duenik. Internet gaur egungo medio nagusienetarikoa da (nagusiena ez bada) baina hala ere, sare sozialetan bakarrik iragartzea ez du arrakastarik ziurtatzen. Nire ustez, telebista edota prentsaren beharra dute publizitate kanpaina guztiek. Gainera segun zer nolako produktuarentzako (helduei zuzendutako produktu bat, esaterako) ezinezkoa izango zaio kanpaina interneteko sare sozialetan oinarritu.

Sare sozialen eraginkortasuna

Sare sozialak aspalditik entzuten ari garen kontzeptua da. Sare sozial hauen helburu nagusia pertsonen arteko harremanak sustatzea da. Horrez gain, argazkiak, musika, bideoak eta edozein motatako multimedia materiala partekatzeko aukera ere ematen dute. Honaino, denok ados.

Gero eta hazkunde handiagoa duten sareak dira eta enpresa handiak eta multinazionalak negozio errentagarri eta arrakastatsu baten aurre ikusi dute beraien buruak. Tuenti edo Facebook profilak ditugunok badakigu zeri buruz nagoen berba egiten. Egunero hainbat inpaktu jasotzen ditugu sare sozial hauetan sartzen garenok, nahiz eta askotan konturatu ere ez egin. Hasierako orria kargatzen dagoen bitartean marka batek gure pantaila osoa bereganatzen du; gure sarrera ontzietan enpresa askok helburu komertzial hutsekin sortutako ekitaldiekin egiten dugu topo; eta gutxi ez bazen ere, lagunen urtebetetzeak 'Coca-Cola'k babesten ditu. Hau dela eta, marketing-objetuak sentitu gaitezkela uste dut.

Dena den, aipatu beharra dut, sare sozialetan ikus ditzakegun spotak eta iragarkiak zerikusi nahiko handia dute gazteon (sareen erabiltzaile nagusiak) interesekin edota gustuekin ere. Askotan gazteentzat propio diren txapelketak, kontzertuak etabarrekoak ikusten ditugu, hau da, benetan gustuko ditugun gauzak iragartzen dira. Hori ikusita, horren atzean marka bat dagoela ahaztu egiten dugu eta gure inpultsoak jarraituz klik egiten dugu.

Nire esperientziaz baliatuta, sare sozialekin denok irabazten dugula esango nuke. Egun gogor baten ondoren lagunekin argazkiak edo hitzak partekatzea ondo datorkigu danoi. Ni Tuenti eta Facebook erabiltzailea naiz eta askotan eskertzen da horrelako leku bat edukitzea minutu batzuetan zehar arazoak alde batera uzten ahalbidetzen digutelako. Hortaz, bai gazteontzat baita enpresentzat ere, sare sozialen arrakasta oso garrantzitsua dela, bi aldeen helburuak muturrekoak izan arren.

Internet&eraginkortasuna

Zure hamabost minutuko bidaia horretan, dudarik gabe, publizitatearekin egin duzu topo. Gogora dezakezu…

a) Ze publizitate formatu topatu duzun? (banner, pop-up, spam…)
Bannerrak eta pop-upak ugariak izan dira klasean egindako bidaian. Spamik ez dut topatu, korreora ez baitnaiz sartu.

b) Ze markarekin egin duzun topo?
aski ehunka markekin egin dut topo, baina gogoratzen ditudan artean Alfa, bwin eta Malibú daude.

c) Mezu/edukiren batek zure atentzioa deitu du?
Bai, Alfako pop-up izan da deigarriena, kursorea iragarkiaren gainean jarriz gero, jolastera gonbidatu baitnau. Hala ere, ez dut klik egin horretan eta aurrera jarraitu dut nire ibilbidearekin.

d) Publizitatearen aurrean men egin al duzu? Hau da, banner batek proposatzen zizuna jarraitu duzu, iragarle baten webgunera ailegatu zara?
Bai, Tuenti sare sozialean egon eta Malibúko ekitaldi batera sartu naiz, ‘Radio Maliboom-boom’ izeneko kanpainari buruzkoa dena. Barruan egonda, beste webgune baten sartu naiz eta alde batera utzi dut, nahiz eta lehioa ez zarratu.

Buelta zaitez orain ibili zaren orri edo dena delakoetara. Erreparatu publizitateari. Hor zegoen, ezta?

e) Zure esperientzia hau eta aurrekoak kontuan hartuta, interneteko publizitateaz ze balorazio egiten duzu? Eraginkorra ote da? Asko/gutxi ikusten da? Erakargarria da? Hausnartu honen ingururan beste medioak kontuan hartuta.
Atzera bueltatu eta erreparatu ez ditudan iragarki asko ikusi ditut. Baliteke, nik aurretik ikusitakoak eta oraingoak berdinak ez izatea, interneteko hainbat portaletan minuturo aldatzen baitira.

Interneteko publizitatea era masiboan jasotzen dugula uste dut, inpaktoak asko dira eta beste medioetan gertatzen ez zaidan bezela (telebistan esaterako) ez diet arreta handirik jartzen. Telebistaren aurrean banago, esan dezaket adi nagoela eta anuntzioak ikusten ditudala; interneten, ordea, oso iragarki gutxitan fijatzen naiz, bannerrak eta pop-upekiko nire jarrera pasiboagoa baita.

Bukatzeko, esan dezaket interneteko publizitatea ez dela zeharo eraginkorra, topatzen ditugun anuntzioak oso ugariak direlako.